Ben je net lekker bezig met sporten, loop je een knie blessure op. De knie wordt dik en doet erg veel pijn. Steunen op het aangedane been is niet fijn, je kruisband is gescheurt. Een vervelend en intensief traject waar je de komende 9 tot 12 maanden aan vast zit. In Nederland zijn er ongeveer 8500 kruisband reconstructies op jaarbasis. We zien dat voorste kruisband blessures steeds vaker voorkomen. We zien ook dat bij iemand met een voorste kruisband reconstructie de kans 6 keer groter is om de kruisband opnieuw te scheuren. Zelfs bij het “gezonde” been verdubbeld de kans op een kruisband blessure na operatie.
Een goed voorste kruisband revalidatie traject is dus erg belangrijk om de kans op een re-ruptuur aanzienlijk te verkleinen.
Wat is de functie van de kruisbanden?
De kruisbanden zijn twee banden die in een X-vorm in de je kniegewricht zitten. De voorste- en de achterste kruisband dienen samen met de binnenband en buitenband voor stabiliteit van het kniegewricht. Deze banden vormen zoals andere gewrichtsbanden voor de passieve stabiliteit in het lichaam. De voorste kruisband zorgt voornamelijk voor de stabiliteit in de voorwaarte verschuiving van de knie, waar de achterste kruisband zorgt voor de stabiliteit in de achterwaartse verschuiving van de knie. Wanneer deze beschadigd raken, geeft dit dus een blijvend stabiliteitsprobleem in het gewricht. Het actieve systeem (spieren/ pezen) moeten deze instabiliteit opvangen. Vandaar dat het revalidatietraject na een reconstructie zo enorm belangrijk is.
Anatomie knie
Wat zijn de risicofactoren van een voorste kruisband blessure?
- Een voorste kruisband blessure gebeurt meestal in een ‘non-contact’ situatie. Dit betekent dat je meestal zelf een verkeerde beweging maakt waardoor de kracht op de kruisband zo groot wordt dat hij beschadigd.
- Multidirectionale sporten (voetbal, basketbal, korfbal etc.) vragen meer van de stabiliteitsfunctie van de kruisbanden dan bijvoorbeeld liniare sporten zoals hardlopen en schaatsen. Daardoor is de kans op een blessure bij deze sporten ook aanzienlijk hoger.
- Overgewicht.
- Kruisbandletsel in de voorgeschiedenis (6x groter!).
- Motoriek, er zijn enige risicofactoren bekend waarbij een slechte motoriek eerder leid tot een kruisband blessure.
- Krachtsverschillen in spieren, quadriceps dominantie of zwakke hamstrings.
Operatief of conservatief?
Wanneer je kruisband is afgescheurd heb je twee opties: laat je de knie opereren (operatief) of ga je zonder operatie (conservatief) je knie weer sterker maken? De orthopeed en fysiotherapeut zullen beide een advies geven. Meestal is dit advies voornamelijk gebaseerd op het activiteitenniveau van de persoon in kwestie. Als je er namelijk voor kiest om niet te opereren, dan is de kans dat je knie voor sporten als voetbal of wakeboarden toch nog erg instabiel blijft en de kans dat je er weer doorheen zakt is groot. Toch is het mogelijk om zonder operatie een goed functionerende knie terug te krijgen. Ook dit traject duurt een aantal maanden. Echter is de kans dat je er weer door heen gaat wel groter dan wanneer je een kruisband reconstructie zal ondergaan.
Houd er rekening mee dat een operatief traject een lang en intensief traject is waarbij je gemiddeld 3 keer per week bij de fysiotherapeut zal zijn en dit voor een periode van 9 tot 12 maanden. Dit vraagt veel discipline. Kijk dus ook goed of dit mogelijk is met je werkgever en/ of studie voordat je de keuze maakt voor een operatie.
Welke operatietechnieken zijn er?
Wanneer je keuze is gevallen op een operatief traject zal je ingepland worden voor een chirurgische ingreep. Er zijn voor een kruisband reconstructie verschillende technieken waarbij ze de hamstring-, patella- of quadricepspees gebruiken om te fungeren als nieuwe kruisband. De orthopeed heeft vaak een voorkeur en dus heb je hier zelf niet altijd echt een keuze in. Goed om te weten is dat er na 12 maanden geen verschil is in uitkomst van de verschillende operatietechnieken. Alleen tijdens de beginfase zijn er kleine verschillen in behandeltechnieken om de knie te revalideren. Ook kan de kruisband gehecht worden. Dit moet vrij snel na het trauma gebeuren. Deze techniek wordt echter minder uitgevoerd dan de reconstructies met een pees.
Pre-operatieve fase
Ondanks je pogingen om alle risicofactoren zoveel mogelijk te beperken toch een van je kruisbanden gescheurd? Voordat men opereerd zal de knie ”rustiger” moeten worden en moet de zwelling afnemen. In deze weken voor de operatie kun je trainen met een fysiotherapeut om de knie zo sterk mogelijk de operatie in te laten gaan. Zo kan je de achteruitgang wat beperken wanneer je na je operatie mag starten met revalideren. De meningen zijn hier nogal over verdeeld. Omdat het moeilijk te meten is of iemand nou daadwerkelijk beter uit zijn revalidatie traject komt met die paar weken trainen voor de operatie. Echter is still zitten ook niet fijn. Mijn advies is dan ook om te doen wat kan binnen de pijngrens en zonder dat de knie dikker wordt. Op deze manier kan het geen kwaad om alvast wat werk te verrichten voordat je begint aan je revalidatietraject.
Post-operatieve fase
Je bent geopereerd. Wat nu? Meestal krijg je een uitgebreide uitleg bij het ziekenhuis over het traject na de operatie. Dit traject wordt vaak na 1 á 2 weken gestart met een fysiotherapeut in de buurt of waar jij vertrouwen in hebt. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat vertrouwen hebben in je behandelaar enorm belangrijk is voor het slagen van de therapie. Kijk dus goed welke behandelaar bij jou past.
Hieronder een beschrijving van het revalidatie traject bij ons in de praktijk.
Fase 1: 0-6 weken
In de eerste fase zal de focus vooral liggen op het behalen van volledige strekking van de knie. Je loopt in deze fase ook nog op krukken om de knie te ondersteunen. Door middel van huiswerk oefeningen en het gebruik van een compex (spierstimulatie apparaat) proberen we het vocht wat in de knie zit zoveel mogelijk weg te werken. Omdat in deze fase de belastbaarheid van je knie nog erg laag is, hebben we met een compex eigenlijk een soort spierpompje gecrëeerd waardoor het vocht toch zo veel mogelijk kan worden afgevoerd. We zullen daarnaast al wat kleine oefeningen in de zaal opstarten, als voorbereiding op de volgende fase.
Fase 2: 6-12 weken
Yes! De krukken zijn weg, de focus ligt nog steeds op het behalen en behouden van volledige range of motion van de knie. Ook zullen we in deze fase de training in de zaal verder uitbouwen. We trainen altijd met ”free weights” dat wil zeggen dat we oefeningen doen waarbij het hele lichaam op spanning zal staan. Dus niet de bekende Leg Press van de sportschool maar bijvoorbeeld een Squat of Pistol Squat zal worden gebruikt om het bovenbeen te trainen. Vanaf deze fase trainen we het hele lichaam, dus maak je borst maar nat!
Fase 3: 3-5 maanden
In de derde fase van je revalidatietraject zullen we de opbouw in de gym verder voortzetten. De focus blijft nog steeds op een goede ganganalyse en het links-/ rechts verschil verder terugbrengen. Dit is ook de fase waarin na ± 4 maanden begonnen mag worden met sprongvormen. Dat klinkt al heel wat, en dat is meteen de valkuil. Vanaf deze fase voelt je knie namelijk in je dagelijkse bezigheden eigenlijk best wel goed. Echter is de kruisband nog steeds niet helemaal betrouwbaar. Daarom is het juist nu erg belangrijk om door te blijven trainen en consistent te blijven met je oefeningen!
Fase 4: 5-9 maanden
In de laatste fase van je voorste kruisband revalidatie bereid je je vooral voor op het terugkeren naar jouw sport. Dit wordt ook wel de sportspecifieke fase genoemd. In deze fase ben je sterk genoeg om bewegingen sneller en behendiger uit te voeren. Ook dubbeltaken zullen steeds moeilijker worden om je knie en je brein steeds meer uit te dagen in situaties die niet meer voor de hand liggen. Deze laatste fase zal worden afgesloten met een aantal tests die gedurende het traject al zijn uitgevoerd.
Wanneer je slaagt voor deze tests ben je uit onze praktijk ontslagen en ben je weer een vrij mens! Toch horen we vaak dat het stiekem best leuk was om samen te trainen. Je bouwt in zo’n lang traject toch een bepaalde band op met elkaar. We vinden het daarom ook altijd erg leuk om nog eens wat te horen van oud-patiënten en hoe het gaat tijdens het sporten. Daar doen we het namelijk voor!
Ben je opzoek naar een praktijk met veel ervaring op het gebied van kruisband revalidatie? Wij staan voor je klaar! Neem gerust contact met ons op of maak een afspraak!
